Brainstormen
Hoe zorg je ervoor dat jouw team die vast zit in een probleem of vraagstuk verder komt? Of als er binnen korte tijd verschillende perspectieven op een rijtje gezet moeten worden? En als jullie samen zitten, hoe wordt die bijeenkomst een succes? In tegenstelling tot de zoveelste bijeenkomst waar veel discussie plaatsvind en weinig nieuwe ideeën worden gegenereerd. Is dit herkenbaar? Je zit samen rond een tafel en een idee wordt geopperd. Iedereen mag er zijn mening en ideeën uiten, maar er wordt weinig samen gedacht, er is weinig spontaniteit en het energielevel is laag. Je merkt dat er weinig nieuwe input komt en je hoort veel ja, maar…
De meest ideale oplossing lijkt wellicht om te putten uit de ideeën die er al zijn, experts te vragen om deel te nemen aan het overleg of alle geopperde ideeën direct te beoordelen.
Uiteindelijk zijn dit geen oplossingen die het probleem verhelpen. Het terugkerende patroon binnen een overleg of discussies is dat men oordeelt over wat er wordt gezegd. Er wordt niet daadwerkelijk geluisterd naar de input, maar direct gereageerd met een mening of oordeel. Dat is niet zo gek, we zijn gewend om direct te reageren of te oordelen. Denk maar eens aan je dagelijks leven. Je staat in de supermarkt met je buurvrouw en je twijfelt hardop welk merk koffie je neemt. Jouw buurvrouw vertelt welke zij het lekkerste vindt en wat haar ervaringen zijn. In deze situatie kan het handig zijn dat je advies of een mening krijgt. Tenzij je zelf wilt onderzoeken welke mogelijkheden er zijn en niet vanzelfsprekend de meest verkochte koffie wilt kopen. Sec gezien heeft de buurvrouw niet naar jouw vraag geluisterd, maar doordat jij hardop dacht heeft zij dit als een uitnodiging gezien om haar mening te delen. Jij hoefde zelf niets te doen, dus bij jou is er geen nieuw idee gegenereerd of nieuwe energie gegeven.
Wanneer je denkt gebeuren in je hersenen verschillende dingen. Je denkt over iets na of overpeinsd iets of je hebt een mening en je kunt ideeën conceptualiseren. Dus als jij een vraag denkt te horen, dan ben je gewend om je mening te geven of aan te geven wat je denkt. Net zoals de buurvrouw in bovenstaand voorbeeld.
Oordeel, nu even niet!
De leukste manier om samen in overleg te zijn is als er een veelheid en variatie is aan ideeën. Er wordt niet geoordeeld of het idee juist, haalbaar of relevant is. Kortom het is cruciaal om je oordeel uit te stellen. De essentie is dat je alles zegt wat in je opkomt. Dat ene gekke idee van jou, kan het volgende goede idee van de ander opleveren. Je associeert door op alle ingevingen die op papier staan. En ja als iedereen dat doet dan kan chaotisch worden. Chaos, verwarring en energie oftewel storm!
Is de vraag helder en eenduidig?
Brainstormen is universeel, het is geen methode die bij de landsgrenzen ophoudt. Deze methode wordt ingezet om ideeën te genereren, teamprocessen te versnellen en het denkvermogen en brein beter te gebruiken. Een belangrijk startpunt is een duidelijke vraagstelling. Deze is zo concreet mogelijk. Een voorbeeld: Hoe behalen we eind volgend jaar met ons team meer dan 1 miljoen bezoekers? Door dit als vraagstelling te poneren, wordt de creativiteit geprikkeld. Het kan het ontwikkelen van een nieuwe visie bevorderen en de ideeën van de deelnemers zijn onderscheidend. Iedereen heeft een eigen referentiekader, normen en waarden, iedereen is uniek. Mits de veiligheid wordt gewaarborgd en ruimte wordt gegeven kan een individu kan zich onderscheiden van de rest.
Convergeren
Na het brainstormen is het belangrijk om een selectie te maken. Door het breeddenken zijn er enorm veel ingevingen op papier gezet, echter zijn niet alle ideeën even relevant of toepasbaar. Door een selectie te maken en een actie eraan te verbinden, wordt er daadwerkelijk iets met de ideeën gedaan. Het blijft dan niet alleen plezier met elkaar van gedachte wisselen, het is constructief!
Kortom een brainstormsessie bestaat uit: het uitstellen van ieders oordeel, een duidelijke vraagstelling neerzetten, ideeën vergaren en als laatste de ingevingen beoordelen. Een trechter staat hier symbool voor, van breed naar steeds smaller.
Creativiteit is een kwestie van trainen
De ideale deelnemers aan een brainstormsessie zijn: mensen die hun oordeel uit kunnen stellen, openstaan voor gedachten van anderen, samen een veilige sfeer scheppen om ideeën te uiten en nieuwe inval kunnen bedenken. Het is fijn als de creativiteit van elke deelnemer wordt gebruikt. En iedere deelnemer heeft creativiteit in zich. Creativiteit is geen toeval, het is niet iets wat aan komt waaien. Creativiteit kan je trainen, het is een kwestie van uitproberen. Door anders te denken of te doen dan je normaal gewend bent. Denk maar aan jongleren. Niemand kan van de ene op de andere minuut jongleren. Na enige oefening kan toch iedereen het! Je leert het door te onderzoeken hoe je je handen moet houden, hoe je de ballen moet gooien en vangen. Daarnaast heb je het geloof dat je het kunt leren. En het allerbelangrijkste is doorzettingsvermogen. Hoe meer je oefent hoe beter het gaat. En zo gaat het precies met creativiteit. Je leert hoe je brein werkt, wat er voor creativiteit nodig is en je oefent veel. Creativiteit is altijd en overal inzetbaar.
